TÌM HIỂU HỌA TIẾT TRANG TRÍ TRÊN SẢN PHẨM GỐM BÁT TRÀNG

Từ xưa đến nay, trang trí những sản phẩm gốm luôn là công đoạn để người nghệ nhân Bát Tràng thỏa sức sáng tạo. Họa tiết trên đồ gốm vô cùng bắt mắt và đa dạng, từ giản dị đến cầu kỳ, từ truyền thống đến hiện đại, nhưng nhìn chung, các họa tiết được chia thành 3 loại: các loài cây và các loài hoa, loài vật, phong cảnh thiên nhiên.

Hình ảnh các loài cây và các loài hoa trang trí trên gốm Bát Tràng

Theo truyền thống, các loài cây và hoa được vẽ trên đồ gốm thường là các loài trong bộ tứ quý: Tùng, cúc, trúc, mai. Nếu sản phẩm bày theo bộ 4, bộ đôi (tranh tứ quý bằng gốm, bộ lục bình, bộ chóe), người ta trang trí mỗi sản phẩm tương ứng với một hoặc hai hình ảnh Nếu không, người ta chọn 1 hình ảnh tiêu biểu rồi trang trí cho cả bộ (bộ ấm chén, bộ bát đĩa). Cũng có khi cả 4 hình ảnh đều được vẽ lên một sản phẩm.

Ngoài ra, hình ảnh hoa sen, hoa đào cũng được sử dụng rộng rãi trong việc trang trí đồ gốm. Hoa sen biểu chưng cho tâm hồn thanh cao thoát tục. Hoa đào nở vào cuối đông đầu xuân, báo hiệu mùa xuân đang về mang theo may mắn và hạnh phúc

Hình ảnh các loài vật trang trí trên gốm Bát Tràng

Hình ảnh được vẽ trên các sản phẩm gốm phổ biến nhất có lẽ là các linh vật: Long, li, quy, phượng. Trong đó, các nghệ sĩ ưa thích hình ảnh long hơn cả. Long có nghĩa là rồng, tượng trưng cho sự cao quý, mang uy quyền của một bậc đế vương. Người nghệ nhân thường vẽ bức song long tranh ngọc hoặc long phượng sum vầy. Cả hai bức đều thể hiện sự sung túc, may mắn và no ấm.

Chúng ta cũng dễ dàng bắt gặp hình ảnh chim công, cá chép, cá vàng được trang trí trên nền gốm Bát Tràng. Mỗi hình ảnh đều có câu chuyện và ý nghĩa riêng. Chim công có phần đuôi dài, xòe ra như ánh nắng mặt trời, với ý nghĩa giải trừ ma quỷ, đem lại điều lành. Cá chép và cá vàng đều là hình ảnh của sự may mắn và khí lộc và tài vận nên cũng thường được đưa vào trang trí trên lục bình hoặc các vận dụng trang trí.

Hình ảnh phong cảnh thiên nhiên trang trí trên gốm Bát Tràng

Người nghệ nhân gốm Bát Tràng thường vẽ tranh sơn thủy lên bình lục bình. Phong thủy có câu “Sơn quản đinh nhân, thủy quản tài lộc” nghĩa là núi tượng trưng cho vượng tài, tài lộc; nước biểu trưng cho sức khỏe, hạnh phúc cho mỗi người. Cảnh vẽ Sơn thủy có cả núi và nước đem lại cho con người sức khỏe, hạnh phúc và tài lộc thăng tiến